Τι είναι το χαλούμι
Το χαλούμι είναι παραδοσιακό κυπριακό τυρί με μοναδική υφή και γεύση, που παρασκευάζεται από μείγμα αιγοπρόβειου και, σε κάποιες περιπτώσεις, αγελαδινού γάλακτος. Ξεχωρίζει για την ανθεκτικότητά του στη θερμότητα, αφού δεν λιώνει εύκολα, και για τη χαρακτηριστική του αλμυρή, πλούσια γεύση. Στην Κύπρο αποτελεί βασικό στοιχείο της τοπικής διατροφής και είναι προστατευόμενο προϊόν ΠΟΠ στην Ε.Ε.
Μορφολογικά χαρακτηριστικά
- Υφή: σφιχτή, ελαστική, με χαρακτηριστικά “τρίξιμο” όταν δαγκώνεται
- Χρώμα: λευκό έως υποκίτρινο
- Μορφή: διπλωμένο ή επίπεδο, συχνά σε ορθογώνια κομμάτια
- Γεύση: αλμυρή, γαλακτερή, με νότες βοτάνων όταν εμπλουτίζεται με δυόσμο
Συντηρείται σε άλμη και μπορεί να καταναλωθεί ωμό, ψημένο ή τηγανητό.
Διαδικασία παραγωγής
- Θέρμανση γάλακτος και προσθήκη πυτιάς
- Διαχωρισμός πήγματος και στράγγισμα
- Μορφοποίηση, βράσιμο και αναδίπλωση
- Αλατισμός και τοποθέτηση σε άλμη
- Προαιρετική προσθήκη φρέσκου ή αποξηραμένου δυόσμου
Το βράσιμο το καθιστά μοναδικό τυρί που μπορεί να ψηθεί χωρίς να λιώσει.
Διατροφική αξία (ανά 100γρ)
- Θερμίδες: 320–360 kcal
- Πρωτεΐνη: 21 γρ
- Λίπος: 26–30 γρ (εκ των οποίων κορεσμένα ~18γρ)
- Ασβέστιο: ~700 mg (70% RDA)
- Νάτριο: υψηλό (λόγω άλμης)
Το χαλούμι είναι καλή πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου, αλλά έχει υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και λιπαρά.
Οφέλη και ιδιαιτερότητες
- Πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, κατάλληλη για αθλητική διατροφή
- Υψηλό ασβέστιο, συμβάλλει στην υγεία των οστών και των δοντιών
- Ιδανικό για χορτοφάγους, καθώς παρασκευάζεται χωρίς κρέας
- Ανθεκτικότητα στο ψήσιμο, ιδανικό για σχάρα, τηγάνι ή grill
Καταναλώνεται με μέτρο σε ισορροπημένη διατροφή, λόγω περιεκτικότητας σε αλάτι.
Τρόποι κατανάλωσης
- Ψητό, σε φέτες ή κύβους, στη σχάρα ή το τηγάνι
- Σε σαλάτες, με ντομάτα, αγγούρι ή πλιγούρι
- Ωμό, συνοδευτικό με φρούτα ή ψωμί
- Σε σάντουιτς ή wraps, ως υποκατάστατο άλλων τυριών
- Σε παραδοσιακά πιάτα, όπως χαλουμόπιτα ή μακαρονάδα με χαλούμι
Ταιριάζει γευστικά με δυόσμο, καρπούζι, ντομάτα, λεμόνι και ελαιόλαδο.
Πώς να επιλέξετε και να διατηρήσετε χαλούμι
- Προτιμήστε τυρί ΠΟΠ Κύπρου, χωρίς πρόσθετα συντηρητικά
- Να είναι συσκευασμένο σε άλμη ή σε κενό αέρος
- Φυλάσσεται στο ψυγείο έως την ημερομηνία λήξης
- Μετά το άνοιγμα, διατηρείται σε άλμη ή καλά κλεισμένο για 3–5 ημέρες
Το χαλούμι είναι τυρί με έντονο χαρακτήρα και μαγειρική ευελιξία, που συνδυάζει παράδοση, γεύση και θρεπτικά στοιχεία.