Προέλευση
Η πατάτα γνωστή και ως γεώμηλο, είναι φυτό που ανήκει στην οικογένεια των Στρυχνοειδών (Solanaceae). Καλλιεργείται για τους εδώδιμους κονδύλους της, οι οποίοι είναι πλούσιοι σε άμυλο και αποτελούν τροφή μεγάλης θρεπτικής αξίας.
Είναι φυτό ιθαγενές των υψιπέδων του Mεξικού, του Περού, της Xιλής και της Kολομβίας, περιοχές όπου ζούσαν Ινδιάνοι, Ίνκας, Αζτέκοι. Μεταφέρθηκε από τη Νότιο Αμερική στην Ισπανία από Ισπανούς εξερευνητές και γρήγορα επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Είναι ευρύτατα διαδεδομένη στην Ελλάδα και αποτελεί τμήμα της βασικής διατροφής του πληθυσμού. Στην Ελλάδα την έφερε ο Ιωάννης Καποδίστριας. Στην αρχή καλλιεργήθηκε σε περιορισμένη κλίμακα, πειραματικά, στην περιοχή της Tίρυνθας.
Η παραγωγή πατάτας ήταν πολύ σημαντική, ιδιαίτερα στα δύσκολα χρόνια των Παγκοσμίων πολέμων, αφού έθρεψε και κράτησε ζωντανούς πολλούς ανθρώπους. Ευδοκιμεί καλύτερα σε δροσερό, υγρό κλίμα. Η Γερμανία, η Ρωσία και η Πολωνία είναι οι μεγαλύτερες πατατοπαραγωγές χώρες της Ευρώπης.
Πηγή: Wikipedia
Τύποι πατάτας
Οι πατάτες δεν είναι οι ρίζες του φυτού, αλλά κόνδυλοι, προεκτάσεις των ριζών, όπου αποθηκεύεται άμυλο για μελλοντική χρήση του φυτού. Αν δε δει ο ήλιος τους κόνδυλους πριν ωριμάσουν είναι χρήσιμοι όχι μόνο ως τροφή, αλλά και για τις πολλές τους θεραπευτικές ιδιότητες. Αντίθετα όσο είναι πράσσινες οι πατάτες είναι γεμάτες σολανίνη και έχουν ναρκωτικές και δηλητηριώδεις ιδιότητες. Η σολανίνη υπάρχει ακόμα και στη φλούδα της πατάτας, αλλά αδρανοποιείται με το ψήσιμο ή τα βράσιμό της.
Η πατάτα αποτελεί βασικό τρόφιμο, τόσο ως φρέσκο λαχανικό, πάντοτε μαγειρεμένο, όσο και ως τυποποιημένο προϊόν – τσιπς, τηγανιτές πατάτες – ενώ συχνά χρησιμοποιείται στην οινοπνευματοποιία, στην αμυλοποιία και την μπισκοτοποιία.
Χωρίζεται σε δύο βασικούς τύπους:
1. Της πρώιμης εσοδείας ή νέα από Απρίλιο- Ιούλιο και
2. Της όψιμης εσοδείας ώριμη ή παλιά.
Είναι διαθέσιμη όλο το χρόνο, ενώ ταυτόχρονα, από τις καλλιεργήσιμες ποικιλίες της, εκ των οποίων η κυριότερη είναι η κίτρινη πατάτα, κάνει την εμφάνισή της σε όλο τον πλανήτη.
Ιδιότητες και θρεπτικά συστατικά
Η πατάτα είναι εξαιρετικά υγιεινή και θρεπτική και περιέχει τις παρακάτω ουσίες.
Φυτικές ίνες:
Όταν καταναλώνεται με τη φλούδα της παρέχει ακόμη μεγαλύτερο διατροφικό όφελος, χάρη στην έξτρα δόση φυτικών ινών που μας δίνει. Η πρόσληψη φυτικών ινών είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία του γαστρεντερικού, αλλά και για τον έλεγχο της πείνας.
Κάλλιο:
Το κάλιο της πατάτας συμβάλλει στην πρόληψη της υπέρτασης, δηλαδή στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Μια μεγάλη πατάτα ψημένη με τη φλούδα περιέχει 1.600 μιλιγκράμ κάλιο, σχεδόν τη μισή συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα. Το κάλλιο αποτελεί απαραίτητο ηλεκτρολυτικό για την ενυδάτωση και την αθλητική απόδοση.
Βιταμίνες Β6, Β3 και Β9:
Εξασφαλίζουν την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και μειώνουν τον κίνδυνο συγγενών ανωμαλιών στο αναπτυσσόμενο έμβρυο.
Βιταμίνη C:
Η οποία τονώνει το ανοσοποιητικό και έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Επίσης η βιταμίνη C μας προσφέρει ένα υγιές δέρμα και παράλληλα γερά δόντια και κόκκαλα!
Βιταμίνη D:
Πρόκειται για μια βιταμίνη που είναι εξαιρετικά σημαντική για το ανοσοποιητικό σύστημα και μας θωρακίζει. Παίζει σημαντικό ρόλο στη διάθεση μας. Μας δίνει ενέργεια, χτίζει γερά κόκκαλα, καρδιά, νεύρα, δέρμα, δόντια και βοηθά τη σωστή λειτουργία του θυρεοειδή.
Μαγνήσιο:
Το μαγνήσιο μας βοηθάει να παραμένουμε ήρεμοι και χαλαροί. Επίσης είναι ό,τι πρέπει για τις αρτηρίες, το αίμα, τους μύες και το νευρικό σύστημα.
Καλή πηγή μαγγανίου:
Το μαγγάνιο παίζει απαραίτητο ρόλο στην επεξεργασία της πρωτεΐνης, των υδατανθράκων και της χοληστερόλης και μπορεί ενδεχομένως να εμπλέκεται στο σχηματισμό των οστών. Μια μεγάλη πατάτα με τη φλούδα περιέχει 33% της συνιστώμενης καθημερινής ποσότητας μαγγανίου.
Πηγή σιδήρου:
Είναι μια πολύ καλή πηγή σιδήρου. Μας προφυλάσσει από το άγχος, βοηθάει το μεταβολισμό να λειτουργεί σωστά και ρυθμίζει την παραγωγή λευκών και ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Φολικού οξύ:
Περιέχει σημαντικές ποσότητες φολικού οξέος, το οποίο είναι απαραίτητο για τις εγκύους.
Περιέχει ανθεκτικό άμυλο:
Πολλά λαχανικά περιέχουν μικρές ποσότητες ανθεκτικού αμύλου, αλλά οι πατάτες που έχουν μαγειρευτεί και στη συνέχεια ψυχθεί, έχουν υψηλά ποσοστά. Τα οφέλη του ανθεκτικού αμύλου, είναι παρόμοια με εκείνα των φυτικών ινών, που σημαίνει ότι θα νιώθουμε πλήρεις, με λιγότερη κατανάλωση θερμίδων.
Πηγή: ingolden