Το στρες και το άγχος επηρεάζουν άμεσα – όχι μόνο τη ψυχολογική αλλά και τη σωματική – υγεία μας. Τα συμπτώματα του στρες μπορεί να είναι εμφανή. Κάποιες φορές, όμως, μπορεί να τα αγνοείτε και να επηρεάζεται η ψυχική σας υγεία. To άγχος είναι μια κατάσταση της ψυχικής υγείας σας που πρέπει να ελέγξετε!
Πολλοί σκεπτικιστές πίστευαν εδώ και πολύ καιρό ότι ο διαλογισμός όπως και άλλες τεχνικές μείωσης του στρες είναι αναποτελεσματικές πρακτικές.
Τι συμβαίνει, λοιπόν, με τις τεχνικές χαλάρωσης και την υγεία σας; Παίζουν κάποιο ρόλο στην αποφόρτιση του στρες; Ας δούμε πιο αναλυτικά πώς αντιμετωπίζεται και ποια είναι τα συμπτώματα του άγχους.
Οι επιπτώσεις του χρόνιου στρες στον οργανισμό
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το χρόνιο στρες της ζωής έχει επιβλαβείς επιπτώσεις στον οργανισμό και δρα με πολλούς τρόπους. Αρχικά, οι επιπτώσεις του στρες υπονομεύουν την υγιή συμπεριφορά. Αν έχετε περάσει ποτέ μια δύσκολη μέρα, καταλαβαίνετε το ζήτημα από πρώτο χέρι.
Πολλές φορές, μια αγχώδης διαταραχή μπορεί να οφείλεται σε πίεση λόγω εργασίας, προσωπικών υποθέσεων, από πιθανή διπολική διαταραχή, κτλ. Και μπορεί να οδηγήσει σε μία κρίση του νευρικού συστήματος μας, αλλαγή της ψυχολογίας μας, ψυχικές διαταραχές, ακόμη και σε αλλαγή συμπεριφοράς.
Πέρα από αυτές τις επιπτώσεις στη συμπεριφορά, όταν έχουμε άγχος επηρεάζεται άμεσα το σώμα μας. Μια διαταραχή πανικού, ένα μετατραυματικο στρες, μια γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, μια κρίση πανικού, είναι ικανά να επηρεάσουν τις σωματικές λειτουργίες σας. Και αυτό καθώς, αποδεδειγμένα πλέον, ο ανθρώπινος οργανισμός αντιδρά στο στρες.
Πληθώρα στοιχείων δείχνουν ότι το χρόνιο στρες επηρεάζει τη σωματική υγεία, ωθεί την αρτηριακή πίεση στα ύψη και βλάπτει την καρδιά. Παίζει ρόλο στον διαβήτη, το άσθμα και τις γαστρεντερικές διαταραχές. Το άγχος και το στρες μπορεί ακόμη και να επιταχύνουν τη διαδικασία γήρανσης.
Αντίθετα, οι άνθρωποι που παρουσιάζουν λιγότερο άγχος τείνουν να έχουν καλύτερη υγεία και τώρα αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε γιατί. Η διαχείριση του στρες μπορεί να ωφελήσει ολόκληρο τον οργανισμό σας! Και πολλά από τα σωματικά συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.
Προβλήματα υγείας που συνδέονται με το άγχος
Το άγχος μπορεί να συμβάλει ή να επιδεινώσει προβλήματα υγείας όπως:
- αλλεργικές δερματικές αντιδράσεις
- υψηλή πίεση του αίματος
- αρθρίτιδα
- δυσκοιλιότητα
- βήχας
- κατάθλιψη
- διαβήτης
- ζάλη
- παθήσεις των ούλων
- πονοκεφάλους
- καρδιακά προβλήματα, όπως στηθάγχη (πόνοι στο στήθος), αρρυθμίες, έμφραγμα και αίσθημα παλμών (καρδιακό χτύπημα)
- καούρα
- μολυσματικές ασθένειες, όπως κρυολόγημα ή έρπης
- αϋπνία και επακόλουθη κόπωση
- σύνδρομο ευερέθιστου ρντέρου
- συμπτώματα εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις
- ναυτία και έμετος της εγκυμοσύνης
- νευρικότητα
- πόνος κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένων των οσφυαλγιών, των πονοκεφάλων, του κοιλιακού πόνου, του μυϊκού πόνου, του πόνου στις αρθρώσεις, του μετεγχειρητικού πόνου και του χρόνιου πόνου που προκαλείται από πολλές παθήσεις
- νόσος Πάρκινσον
- μετεγχειρητικό οίδημα
- προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS)
- παρενέργειες του AIDS
- παρενέργειες του καρκίνου
- αργή επούλωση πληγών
- έλκη
Στο βαθμό που το άγχος επιδεινώνει τις παραπάνω παθήσεις, η απόκριση χαλάρωσης (μια κατάσταση βαθιάς ανάπαυσης) και άλλες μέθοδοι διαχείρισης του στρες μπορεί να είναι θαυματουργές!
Καρδιαγγειακή νόσος
Η καρδιαγγειακή νόσος περιλαμβάνει μια σειρά από παθήσεις που επηρεάζουν την καρδιά ή τα αιμοφόρα αγγεία. Το χρόνιο στρες συμβάλλει σε τρεις από τις πιο κοινές παθήσεις: την αθηροσκλήρωση (συσσώρευση λιπών στα τοιχώματα των αρτηριών), τις καρδιακές προσβολές και την υψηλή αρτηριακή πίεση.
Το στρες μπορεί επίσης να προκαλέσει κολπική μαρμαρυγή, αίσθημα παλμών, πρόωρες κοιλιακές συσπάσεις και άλλες αρρυθμίες (μη φυσιολογικοί καρδιακοί ρυθμοί).
Πολλοί ψυχολογικοί παράγοντες—συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, του θυμού, της εχθρότητας και της μοναξιάς— συμβάλλουν στο άγχος. Το ίδιο και οι κοινωνικοί παράγοντες, όπως οι προκλήσεις που σχετίζονται με την εργασία, την οικογένεια και τα οικονομικά.
Ενεργώντας μόνος, καθένας από αυτούς τους παράγοντες αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιακών προβλημάτων. Όταν συνδυάζονται, η ισχύς τους αυξάνεται εκθετικά.
Μπορεί η διαχείριση του άγχους να βοηθήσει;
Ναι. Τα ισχυρότερα στοιχεία για τα οφέλη της διαχείρισης του στρες προέρχονται από μελέτες καρδιοπαθειών. Μια μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το Medicare που δημοσιεύτηκε στο American Heart Journal εξέτασε δύο εθνικά αναγνωρισμένα προγράμματα—το Cardiac Wellness Program του Benson-Henry Institute for Mind Body Medicine και το Dr. Dean Ornish Program for Reversing Heart Disease.
Και τα δύο προγράμματα στοχεύουν στη βελτίωση της υγείας της καρδιάς μέσω τροποποιήσεων του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης του άγχους, της άσκησης και της συμβουλευτικής διατροφής.
Στο τέλος της τριετούς μελέτης, οι συμμετέχοντες (που όλοι είχαν καρδιοπάθεια στην αρχή) είχαν χάσει βάρος, μείωσαν τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης, βελτίωσαν τα επίπεδα χοληστερόλης και ανέφεραν μεγαλύτερη ψυχολογική ευεξία.
Και τα δύο προγράμματα φάνηκε επίσης να βελτιώνουν την καρδιακή λειτουργία. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα Benson-Henry είχαν επίσης χαμηλότερα ποσοστά θανάτου και ήταν λιγότερο πιθανό να νοσηλευτούν για καρδιακά προβλήματα, σε σύγκριση με τους ελέγχους.
Ακόμη και μετά από καρδιακή προσβολή ή εγχείρηση καρδιάς, η διαχείριση του άγχους μπορεί να βοηθήσει ενισχύοντας τα οφέλη της καρδιακής αποκατάστασης – ένα εποπτευόμενο πρόγραμμα που βοηθά τους ανθρώπους να αναρρώσουν μετά από ένα τέτοιο συμβάν.
Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
Η διαχείριση του στρες φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για τη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Η υπέρταση παρουσιάζει διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, εκτινάσσεται όταν ασκείστε ή αναστατώνεστε και μειώνεται όταν ξεκουράζεστε ή κοιμάστε.
Η απελευθέρωση των ορμονών του στρες κάνει την καρδιά σας να χτυπά πιο γρήγορα και την αρτηριακή σας πίεση να αυξάνεται. Συχνά, αυτή η αύξηση είναι προσωρινή και ο καρδιακός σας παλμός επιβραδύνεται και η αρτηριακή σας πίεση πέφτει μόλις περάσει. Αλλά εάν η απόκριση στο στρες ενεργοποιείται επανειλημμένα, η αρτηριακή πίεση μπορεί να παραμείνει σταθερά υψηλή.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση αναγκάζει την καρδιά να “εργάζεται” πιο σκληρά για την κυκλοφορία του αίματος, κάτι που τελικά προκαλεί πάχυνση του καρδιακού μυός. Συχνά η παροχή αίματος στον καρδιακό μυ δεν αυξάνεται στον ίδιο βαθμό και, με την πάροδο του χρόνου, η καρδιά εξασθενεί, καθιστώντας λιγότερο αποτελεσματική ως αντλία – μια κατάσταση γνωστή ως καρδιακή ανεπάρκεια.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση βλάπτει επίσης τα τοιχώματα των αρτηριών με τρόπο που προάγει την αθηροσκλήρωση. Στην πραγματικότητα, όσο υψηλότερη είναι η αρτηριακή σας πίεση, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για καρδιακή προσβολή, καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό, ακόμη και νεφρική νόσο.
Μπορεί η διαχείριση του άγχους να βοηθήσει;
Ναι. Η χαλάρωση βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Και υπάρχουν πολλές αποτελεσματικές τεχνικές για να το καταφέρετε. Για παράδειγμα, σύμφωνα με μια επιστημονική δήλωση του 2013 από την American Heart Association, μια σειρά από μελέτες δείχνουν ότι ο διαλογισμός μπορεί να μειώσει αρκετά την αρτηριακή πίεση.
Αυτή η τεχνικής χαλάρωσης μπορεί ακόμη και να μειώσει την ποσότητα φαρμάκων που χρειάζεται να λάβετε για να ελέγξετε την αρτηριακή σας πίεση, σύμφωνα με μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη δοκιμή ηλικιωμένων σε ένα πρόγραμμα οκτώ εβδομάδων απόκρισης χαλάρωσης και άλλες τεχνικές διαχείρισης του στρες.
Γαστρεντερικές διαταραχές
Το γαστρεντερικό σύστημα είναι πολύ ευαίσθητο στα συναισθήματα – και ο θυμός, το άγχος και η λύπη μπορούν όλα να προκαλέσουν συμπτώματα στο έντερο (όπως πχ δυσκοιλιότητα). Αυτή η αντίδραση του οργανισμού δεν προκαλεί έκπληξη αν σκεφτεί κανείς τη στενή σύνδεση και τις ομοιότητες μεταξύ των νεύρων του εγκεφάλου και του εντέρου.
Το έντερο ελέγχεται από το εντερικό νευρικό σύστημα, ένα πολύπλοκο σύστημα με περίπου 100 εκατομμύρια νεύρα που επιβλέπει κάθε πτυχή της πέψης και επηρεάζεται έντονα τόσο από το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός) όσο και από το μικροβίωμα του εντέρου – ένα εκτεταμένο οικοσύστημα μικροβίων που κατοικούν στο γαστρεντερικό σας σωλήνα.
Πριν από μια δεκαετία, μια σημαντική εργασία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Gut ανέφερε ότι ένας συνδυασμός ψυχολογικών και φυσικών παραγόντων μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικό πόνο και άλλα συμπτώματα του εντέρου.
Το σοβαρό στρες, σημειώνει επίσης η έκθεση, συχνά προηγείται της εμφάνισης λειτουργικών διαταραχών του εντέρου για άτομα που υποβάλλονται σε θεραπεία σε γαστρεντερικές κλινικές. Εργαστηριακά πειράματα δείχνουν ότι το πεπτικό σύστημα ανταποκρίνεται στη συναισθηματική διέγερση και στο ψυχικό στρες.
Η έκκριση οξέος στο στομάχι μπορεί να αυξηθεί, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καούρα και φλεγμονή του οισοφάγου. Το άγχος μπορεί επίσης να παίζει ρόλο στην ανάπτυξη ελκών. Το άγχος μπορεί επίσης να προκαλέσει μη φυσιολογικές συσπάσεις στο λεπτό έντερο και το κόλον και να επηρεάσει τον ρυθμό με τον οποίο τα τρόφιμα ταξιδεύουν μέσω του γαστρεντερικού σωλήνα, επιδεινώνοντας το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), προκαλώντας ή επιδεινώνοντας πιθανές διατροφικές διαταραχές.
Μπορεί η διαχείριση του άγχους να βοηθήσει;
Πολύ πιθανό, ναι, εάν πάσχετε από IBS. Μαζί με τα φάρμακα IBS, τις διατροφικές αλλαγές, την άσκηση και τα προβιοτικά, το Εθνικό Ινστιτούτο Διαβήτη και Πεπτικών και Νεφροπαθειών συνιστά να δοκιμάσετε στρατηγικές διαχείρισης του άγχους, όπως διαλογισμό, υπνοθεραπεία, γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και άλλες μορφές της ψυχοθεραπείας.
Πριν το “ρίξετε”, λοιπόν, σε φάρμακα και σε συμπληρώματα διατροφής, προσπαθήστε πρώτα να καταπολεμήσετε τις διαταραχές άγχους με τις παραπάνω μεθόδους.
Ακολουθήστε μας στο Facebook και ενημερωθείτε για όλα τα τελευταία άρθρα του Eatforhealth!