Τι είναι τα κάστανα
Τα κάστανα είναι οι βρώσιμοι καρποί του δέντρου Castanea sativa και ανήκουν στους ξηρούς καρπούς, αν και διατροφικά διαφέρουν σημαντικά από την υπόλοιπη κατηγορία. Σε αντίθεση με τους περισσότερους ξηρούς καρπούς που είναι πλούσιοι σε λιπαρά, τα κάστανα ξεχωρίζουν για την υψηλή τους περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, το χαμηλό λίπος και τη γλυκιά, αμυλούχα γεύση τους. Καταναλώνονται ψητά, βραστά ή πολτοποιημένα και είναι ιδιαίτερα αγαπητά το φθινόπωρο και τον χειμώνα.
Μορφολογικά χαρακτηριστικά
- Εξωτερικά: σκληρό, γυαλιστερό καφέ περίβλημα
- Εσωτερικά: αμυλώδης, λευκοκίτρινη σάρκα
- Σχήμα: στρογγυλό έως ελαφρώς πεπλατυσμένο, με μυτερή απόληξη
Προστατεύονται μέσα σε αγκαθωτό περίβλημα (καλύπτρα), το οποίο ανοίγει όταν ωριμάσουν.
Ποικιλίες και εποχικότητα
Στην Ελλάδα και την Ευρώπη υπάρχουν διάφορες ποικιλίες:
- Κοινό κάστανο (Castanea sativa) – η πιο διαδεδομένη ποικιλία στην Ελλάδα
- Μαρόνι – μεγαλύτερο, πιο στρογγυλό και γλυκό, ιδανικό για γλυκά
- Ιταλικές και ισπανικές ποικιλίες – συχνά εμπορικές, με παχύτερο κέλυφος
Η εποχή των φρέσκων κάστανων είναι από Οκτώβριο έως Δεκέμβριο, αν και μπορούν να διατηρηθούν σε ψύξη ή κατάψυξη και να καταναλωθούν μεταγενέστερα.
Διατροφική αξία (ανά 100γρ βρασμένου κάστανου)
- Θερμίδες: 130 kcal
- Υδατάνθρακες: 28.0 γρ
- Σάκχαρα: 10.6 γρ
- Πρωτεΐνη: 2.0 γρ
- Λίπος: 1.0 γρ
- Ίνες: 5.0 γρ
- Βιταμίνη C: 20% RDA
- Φολικό οξύ: 15% RDA
- Κάλιο: 400 mg
Τα κάστανα είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες, φυτικές ίνες και βιταμίνη C – κάτι σπάνιο για τρόφιμο που καταναλώνεται μαγειρεμένο.
Οφέλη για την υγεία
- Παροχή ενέργειας με αργή απορρόφηση λόγω των σύνθετων υδατανθράκων
- Βελτίωση της εντερικής λειτουργίας με φυτικές ίνες
- Αντιοξειδωτική δράση με βιταμίνη C και πολυφαινόλες
- Στήριξη της καρδιαγγειακής υγείας με χαμηλά λιπαρά και κάλιο
- Υποστήριξη της εγκυμοσύνης με φολικό οξύ
Είναι κατάλληλα για νηστίσιμες, χορτοφαγικές, χωρίς γλουτένη και αποτοξινωτικές δίαιτες.
Τρόποι κατανάλωσης
Τα κάστανα μπορούν να καταναλωθούν:
- Ψητά, στον φούρνο ή στη φωτιά, ως σνακ ή συνοδευτικό
- Βραστά, σκέτα ή σε σαλάτες και σούπες
- Σε πουρέ, συνοδευτικό για κρέας ή λαχανικά
- Ως συστατικό σε γλυκά, όπως μαρόν γλασέ, κάστανο-σοκολάτα, ή κορμούς
- Αλεσμένα, σε μορφή αλευριού κάστανου για αρτοπαρασκευάσματα χωρίς γλουτένη
Η γλυκιά, γεμάτη γεύση τους ταιριάζει τόσο σε αλμυρές όσο και σε γλυκές παρασκευές.
Πώς να επιλέξετε και να διατηρήσετε κάστανα
- Επιλέξτε κάστανα βαριά, γυαλιστερά και χωρίς ρωγμές ή τρύπες
- Αποφύγετε ελαφριά ή μαλακά κάστανα (σημάδι ξηρότητας ή σαπίσματος)
- Διατηρούνται στο ψυγείο έως και 2 εβδομάδες
- Μπορούν να καταψυχθούν ωμά ή βρασμένα, καθαρισμένα από το κέλυφος
Πριν το ψήσιμο ή το βράσιμο, χαράξτε ελαφρώς το κέλυφος για να αποφύγετε σκάσιμο κατά το μαγείρεμα