Τι είναι οι αγκινάρες
Οι αγκινάρες είναι βρώσιμα άνθη του φυτού Cynara scolymus, που ανήκει στην οικογένεια των Asteraceae. Καταναλώνονται κυρίως τα άγουρα άνθη πριν ανθίσουν, με το εσωτερικό τρυφερό μέρος της βάσης και το κάτω μέρος των φύλλων να θεωρούνται εξαιρετικά γευστικά. Είναι γνωστές για τη μοναδική, ελαφρώς πικρή γεύση τους και την υψηλή διατροφική τους αξία, και αποτελούν βασικό συστατικό της μεσογειακής κουζίνας.
Μορφολογικά χαρακτηριστικά
- Σχήμα: σφαιρικό ή ελαφρώς επίμηκες κεφάλι
- Χρώμα: πράσινο ή με μοβ αποχρώσεις
- Φύλλα: σαρκώδη και καλυμμένα με μικρές αγκαθωτές προεξοχές
Το βρώσιμο μέρος είναι η καρδιά της αγκινάρας (το εσωτερικό τμήμα), καθώς και οι βάσεις των σαρκωδών φύλλων.
Ποικιλίες και εποχικότητα
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες αγκινάρας:
- Πράσινη αγκινάρα Τήνου – ντόπια ελληνική ποικιλία με ήπια γεύση
- Μωβ αγκινάρα – ιδιαίτερα αρωματική, διαδεδομένη στη Γαλλία και την Ιταλία
- Ακανθώδης αγκινάρα – με αιχμηρά φύλλα, πλούσια γεύση
Η κύρια εποχή συγκομιδής είναι από Μάρτιο έως Μάιο, με κάποιες περιοχές να προσφέρουν και δεύτερη φθινοπωρινή παραγωγή.
Διατροφική αξία (ανά 100γρ μαγειρεμένης αγκινάρας)
- Θερμίδες: 47 kcal
- Πρωτεΐνη: 3.3 γρ
- Υδατάνθρακες: 10.5 γρ
- Ίνες: 5.4 γρ
- Βιταμίνη C: 15% RDA
- Φολικό οξύ: 20% RDA
- Κάλιο: 370 mg
- Μαγνήσιο: 9% RDA
Οι αγκινάρες είναι ιδιαίτερα πλούσιες σε ίνες, αντιοξειδωτικά (ιδίως κυναρίνη), και περιέχουν φυτοθρεπτικά στοιχεία που ενισχύουν τη λειτουργία του ήπατος.
Οφέλη για την υγεία
- Υποστήριξη ηπατικής λειτουργίας με την κυναρίνη
- Ρύθμιση της χοληστερίνης μέσω των φυτοστερολών
- Βελτίωση της πέψης με προβιοτικές ίνες (ινουλίνη)
- Αντιοξειδωτική προστασία των κυττάρων
- Στήριξη του ανοσοποιητικού με βιταμίνες και μέταλλα
Είναι κατάλληλες για δίαιτες αποτοξίνωσης, διαβητικούς και όσους ακολουθούν μεσογειακή ή χορτοφαγική διατροφή.
Τρόποι κατανάλωσης
Οι αγκινάρες καταναλώνονται:
- Βραστές, με λεμόνι και ελαιόλαδο
- Αλαδές ή αυγολέμονο, μαγειρεμένες με αρακά, καρότο και πατάτα
- Ψητές στον φούρνο, με μυρωδικά
- Ωμές σε σαλάτες, λεπτοκομμένες
- Μαριναρισμένες σε ξύδι ή ελαιόλαδο
Η καρδιά της αγκινάρας μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε πίτες, ριζότο και ζυμαρικά.
Πώς να επιλέξετε και να διατηρήσετε αγκινάρες
- Διαλέξτε αγκινάρες σφιχτές, βαριές και συμπαγείς
- Τα φύλλα πρέπει να είναι κλειστά, όχι ανοιγμένα
- Αποφύγετε κεφάλια με μαυρίλες ή μαλακά σημεία
- Φυλάσσονται στο ψυγείο έως και 4 ημέρες
Καθαρίζονται λίγο πριν τη χρήση, αφαιρώντας τα εξωτερικά σκληρά φύλλα και το “χνούδι” από το εσωτερικό.
Για αποθήκευση στην κατάψυξη, πρέπει πρώτα να ζεματιστούν και να διατηρηθούν σε λεμονόνερο.