Ο τραχανάς είναι ζυμαρικό φτιαγμένο από αλεύρι και γάλα και έχει σχήμα κοκκώδες και ακανόνιστο. Οι κόκκοι έχουν διάμετρο περίπου 2-3 χιλιοστά. Υπάρχει σε διάφορες ποικιλίες: ξινός και γλυκός, χοντρός και ψιλός.Ο ξινός τραχανάς ζυμώνεται με γιαούρτι.
Ο τραχανάς μαγειρεύεται σαν σούπα είτε με αρκετό νερό, είτε πιο πηχτή. Ο χρόνος μαγειρέματος του τραχανά είναι συνήθως μικρός, περίπου 15-20 λεπτά. Ορισμένες φορές μαγειρεύεται και με ντομάτα.
Κατά την παρασκευή του τραχανά, το τελευταίο στάδιο είναι το στέγνωμά του. Για να γίνει αυτό ο τραχανάς απλώνεται ώστε να έχει τη μέγιστη δυνατή επιφάνεια. Η διαδικασία αυτή, το άπλωμα του τραχανά, έχει παραμείνει και ως λαϊκή έκφραση, που αναφέρεται σε κάποιον που αργοπορεί χαρακτηριστικά.
Στην Κύπρο ο τραχανάς φτιάχνεται από ψιλοαλεσμένο σιτάρι (λέγεται και κονάρι κατά την Κυπριακή διάλεκτο) και ζυμώνεται σε κυλινδρική μορφή με, περίπου, λιγότερο από ένα εκατοστό διάμετρο και “απλώνεται” στον ήλιο για να ξεραθεί. Φτιάχνεται επίσης σε σούπα, συνήθως πιο πηχτή από άλλες σούπες. Δεν χρησιμοποιείται ντομάτα αλλά αυγολέμονο και, συνήθως, περιέχει κάποιο είδος κρέατος.
Κατασκευή
Ο τραχανάς είναι κατασκευασμένος από τη μίξη αλευριού, γιαουρτιού και ξινόγαλου, και, προαιρετικά, μαγειρεμένα λαχανικά, αλάτι, πλιγούρι, μπαχαρικά (κυρίως βότανο ταρχανά), αφήνοντας το μείγμα να ζυμωθεί, να ξηρανθεί και συνήθως το αποτέλεσμα είναι η άλεση και το κοσκίνισμα. Η ζύμωση παράγει γαλακτικό οξύ και άλλες ενώσεις δίνοντας στον τραχανά τη χαρακτηριστική ξινή γεύση και τις καλές ιδιότητες διατήρησης: το pH μειώνεται σε 3.4-4.2 και το βήμα της ξήρανσης μειώνει την περιεκτικότητα σε υγρασία στο 6-10%, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια κατάσταση αφιλόξενη για παθογόνα και οργανισμούς που αλλοιώνουν τα τρόφιμα, ενώ διατηρούν τις γαλακτικές πρωτεΐνες.
Προετοιμασία
Ο τραχανάς μαγειρεύεται ως μια παχιά σούπα με την προσθήκη νερού ή γάλατος και σιγοβράζει. Στην Αλβανία φτιάχνεται με σταρένιο αλεύρι και γιαούρτι σε μικρά κομμάτια που μοιάζουν με ζυμαρικά, τα οποία είναι αποξηραμένα και θρυμματισμένα. Η σκόνη που χρησιμοποιείται για να μαγειρευτεί μια σούπα που σερβίρεται με ψωμί σε κύβους. Στην Κύπρο συνηθίζεται η προσθήκη κύβων χαλουμιού προς το τέλος του μαγειρέματος.
Πηγή: Wikipedia