Αρκετοί από εμάς όταν εντοπίζουμε μούχλα στο ψωμί μας, την αφαιρούμε κόβοντας ένα τμήμα του και διατηρούμε το υπόλοιπο ψωμί. Ωστόσο, ο επιστήμονας τροφίμων Simon Dawson δίνει ξεκάθαρες οδηγίες προκειμένου να αποφύγουμε πιθανούς κινδύνους από τη μούχλα στο ψωμί και σε φέτες του τοστ.
Το έχουμε κάνει όλοι. Αφήσαμε αρκετό καιρό το ψωμί χωρίς να το καταναλώσουμε. Με αποτέλεσμα να γεμίσει πρασινο-μπλε κηλίδες μούχλας. Κόψαμε την άκρη ή μια φέτα και το κρατήσαμε προκειμένου να το καταναλώσουμε κάποια άλλη μέρα. Και δεν είναι μόνο το ψωμί που προσπαθήσαμε να διατηρήσουμε έτσι. Με παρόμοιο τρόπο έχουμε διατηρήσει και το τυρί τσένταρ. Το οποίο δεν είναι τυρί φιλικό προς τους μύκητες!
Το γεγονός πως πολλοί από εμάς το κάνουμε, δεν σημαίνει ότι είναι ακίνδυνο…
Μυκοτοξίνες
Παρ’ όλο που είναι εντελώς φυσική να εμφανίζεται, η μούχλα δεν φαίνεται ελκυστική. Και σίγουρα δεν είναι υγιεινή για κατανάλωση! Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι οι μύκητες μυκοτοξινών μπορεί να απελευθερωθούν σε όλο το ψωμί αμέσως μετά την εμφάνισή τους!
Οι μυκοτοξίνες παράγονται από μύκητες και μπορούν να προκαλέσουν αρκετά σοβαρή ασθένεια στον άνθρωπο, ακόμη και θάνατο. Aνάλογα, βέβαια, με την ποσότητα που καταναλώνεται και την ηλικία και τη γενική υγεία του ατόμου. Τα συμπτώματα της κατανάλωσης μυκοτοξίνης μπορεί να περιλαμβάνουν έμετο και διάρροια.
Πιθανώς το μεγαλύτερο πρόβλημα με τους μύκητες είναι η ικανότητά τους να παράγουν τοξικές ενώσεις που είναι συχνά καρκινογόνες ή/και μεταλλαξιογόνες. Γνωστές και ως «μυκοτοξίνες». Από αυτές τις ουσίες, οι αφλατοξίνες είναι πιθανώς οι πιο επικίνδυνες. Άλλες περιλαμβάνουν ωχρατοξίνες, εμετοξίνες, φουμονισίνες και πατουλίνη. Σύμφωνα πάντα με τον Simon Dawson, ο οποίος είναι ανώτερος λέκτορας Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων στο Cardiff Metropolitan University.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα από την κατάποση μπορεί να είναι σοβαρά έως και απειλητικά για τη ζωή, αν καταναλωθεί είτε μεγάλη ποσότητα (αφλατοξίκωση) είτε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν από γαστρεντερικούς πόνους και ναυτία έως καρκίνο του οισοφάγου και του ήπατος, ανοσολογικές ανεπάρκειες, επιπτώσεις στην ανάπτυξη του εμβρύου και ακόμη και θάνατο.
Αυτό δεν είναι ένα μικρό πρόβλημα. Η μόλυνση από μυκοτοξίνες εκτιμάται ότι επηρεάζει το 25% των παγκόσμιων καλλιεργειών! Και οι προσπάθειες μετριασμού της εξάπλωσης αυτών των επικίνδυνων τοξινών κοστίζουν σε μεγάλο βαθμό τη βιομηχανία τροφίμων.
Είναι όλοι οι μύκητες βλαβεροί για εσάς;
Η απάντηση είναι όχι. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη μύκητα. Ενώ ορισμένες ποικιλίες θα παράγουν μυκοτοξίνες, άλλες έχουν θεραπεύσει ασθένειες (και κάποιοι μας έδωσαν μερικά νόστιμα τυριά!). Συνεπώς, κάποιοι μύκητες προσφέρουν θετικά, ενώ κάποιοι άλλοι είναι βλαβεροί.
Πάρτε για παράδειγμα την επιφανειακή μούχλα στο τυρί. Οι κύριοι μύκητες σε αυτή την περίπτωση είναι ένα είδος Penicillium. Σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον, αυτός ο μύκητας σταματά γρήγορα την παραγωγή τοξινών και αντ ‘αυτού παράγει ενώσεις που ενισχύουν τη γεύση και την υφή.
Είναι όμως ασφαλές το φαγητό από το οποίο έχει αφαιρεί η μούχλα;
Η συζήτηση για το αν θα φάτε ψωμί μόλις αφαιρεθεί η μούχλα είναι διχαστική μεταξύ των καταναλωτών. Αλλά οι εμπειρογνώμονες είναι αρκετά ομόφωνοι στην ετυμηγορία τους. Πολλοί από εμάς απλώς θα ξύσουν ή θα αφαιρέσουν ένα κομμάτι από την περιοχή. Και στη συνέχεια θα καταναλώσουν το υπόλοιπο ψωμί. Ωστόσο, ο μύκητας δεν έχει αφαιρεθεί πλήρως. Και μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται και στο υπόλοιπο τμήμα του ψωμιού, το οποίο δεν φαίνεται με γυμνό μάτι.
«Αυτό που πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν είναι ότι δεν είναι μόνο η ορατή μούχλα που μπορεί να είναι πρόβλημα. Η μούχλα σχηματίζει πολυκυτταρικές δομές που περιλαμβάνουν αόρατες ρίζες σαν νήματα που διεισδύουν στα τρόφιμα. Τα πιο μαλακά τρόφιμα, όπως τα ψωμιά και τα μαλακά φρούτα, θα έχουν πολύ βαθύτερες ρίζες από ό, τι πιο σκληρά τρόφιμα όπως σκληρό τυρί ή αλλαντικά », υποστηρίζει ο Dawson.
Ισχύει για όλους τους μύκητες σε όλα τα τρόφιμα;
Η ανάπτυξη μούχλας δεν σημαίνει πως θα πρέπει να πεταχτούν όλα τα τρόφιμα. Αν και υπάρχουν ορισμένοι τύποι που απαιτούν περισσότερη προσοχή από άλλους. «Τα μαλακά τρόφιμα, όπως ψωμί, ψητά, μαλακά φρούτα και λαχανικά, μαρμελάδες, μαλακά κρέατα, μαλακό τυρί, ξηροί καρποί και βούτυρα θα πρέπει να πετιούνται όταν μολυνθούν», δήλωσε ο Dawson.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι ρίζες του μύκητα μπορούν να διεισδύσουν αρκετά βαθιά στα τρόφιμα και δεν αξίζει να διακινδυνεύσουμε την κατανάλωση. Οι μυκοτοξίνες μπορεί να είναι πραγματικά επικίνδυνες για κατανάλωση από ανθρώπους αλλά και από ζώα. Μην τα ταΐζετε ούτε στα κατοικίδια σας!
Το συμπέρασμα είναι αρκετά σαφές. Μια μουχλιασμένη φέτα ψωμιού ή και ελαφρώς μουχλιασμένο καρβέλι πρέπει να πεταχτεί!